Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người sáng lập và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm đến vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Người là tấm gương mẫu mực về đạo đức và nhân cách người đảng viên cộng sản, luôn tiên phong, gương mẫu trong lời nói, việc làm, hành động; những điều đó đã kết tinh thành những giá trị, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn đề cao vai trò tiên phong, gương mẫu của người đảng viên Đảng Cộng sản, điều này được thể hiện có hệ thống, thông qua các văn kiện của Đảng, qua các kỳ Đại hội của Đảng Cộng sản Việt Nam và gần đây nhất là Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: “Thực hiện nghiêm các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao, càng phải gương mẫu. Đảng viên tự giác nêu gương để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy các phong trào cách mạng. Nêu gương là trách nhiệm, bổn phận và là đạo lý của người đảng viên của Đảng trước Nhân dân”.
Nhiệm kỳ 2016 - 2020 có 664 tổ chức cơ sở đảng bị thi hành kỷ luật (khiển trách 503 tổ chức; cảnh cáo 161 tổ chức), tăng 114 tổ chức so với nhiệm kỳ 2010 - 2015, trung bình mỗi năm thi hành kỷ luật hơn 100 tổ chức (khoảng 0,2%). Từ năm 2016 - 2020 có 25.104 đảng viên suy thoái hoặc có biểu hiện “Tự diễn biến”, “Tự chuyển hóa” bị xử lý kỷ luật (0,5% tổng số đảng viên), trong đó: 15.101 đảng viên suy thoái về đạo đức lối sống (60%), 8.281 đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị (33%), 1.722 đảng viên biểu hiện “Tự diễn biến”, “Tự chuyển hóa” (6,9%). Năm 2021, cấp ủy các cấp đã thi hành kỷ luật 223 tổ chức đảng (khiển trách 159 tổ chức; cảnh cáo 64 tổ chức). Trong 6 tháng đầu năm 2022 cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật đối với 295 đảng viên do tham nhũng, cố ý làm trái (tăng 117 đảng viên so với cùng kỳ năm trước). Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 27 cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý (tăng 20 trường hợp so với cùng kỳ năm trước). Nguyên nhân bị kỷ luật: Một bộ phận đảng viên năng lực, trình độ, trách nhiệm chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; phai nhạt lý tưởng cách mạng, thiếu bản lĩnh chính trị, đấu tranh tự phê bình và phê bình yếu; ý chí phấn đấu giảm sút; chưa gương mẫu, sống thực dụng; suy thoái, "Tự diễn biến", "Tự chuyển hoá", vi phạm nguyên tắc, kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật. Các cấp ủy thuộc Đảng bộ thành phố Cần Thơ, nhiệm kỳ 2015-2020 đã thi hành kỷ luật 418 đảng viên (khiển trách 279, cảnh cáo 110, cách chức 18, khai trừ 11).
Với số liệu tổ chức đảng và đảng viên vi phạm phải thi hành kỷ luật nêu trên, nhận thấy vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao rất quan trọng. Do đó, cần tập trung nghiên cứu và tìm hiểu sâu về nội dung nêu gương của cán bộ, đảng viên, từ đó nhìn lại trong thời gian qua mỗi người chúng ta đã làm được gì và chưa làm được gì để có những giải pháp nâng cao tinh thần trách nhiệm và tự giác nêu gương trong thời gian tới, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.
Có thể nói, nêu gương không phải là chủ đề mới, Bác Hồ, Đảng, Chính phủ và Nhân dân ta luôn coi trọng việc nêu gương của cán bộ, đảng viên và trong 92 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, “Nêu gương” luôn được Đảng ta xác định là một trong những phương thức lãnh đạo quan trọng. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức, trong đó cán bộ, đảng viên phải “Tự giác nêu gương” là luận điểm nổi bật. Những thành tựu vĩ đại, to lớn, có ý nghĩa lịch sử của cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng lãnh đạo tới nay đã khẳng định một trong những phương thức lãnh đạo đúng đắn của Đảng là vấn đề nêu gương của cán bộ, đảng viên.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: Cán bộ là cái gốc của mọi việc. Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, nhưng phải có đội ngũ cán bộ đảng viên tiên phong, gương mẫu đi đầu. Người cũng căn dặn: “Muốn dân tin, dân yêu, dân làm theo, thì mỗi cán bộ, đảng viên cần phải làm gương trước, "Đảng viên đi trước, làng nước theo sau", trước mặt quần chúng không phải ai cũng viết lên trán chữ "Cộng sản" mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn Nhân dân mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước". Người cũng từng nói: "Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền". Muốn đồng bào nghe theo thì cán bộ phải gương mẫu đi đầu, xung phong làm trước, chứ nói mà không làm, hoặc nói nhiều làm ít thì làm sao thuyết phục được quần chúng. Cán bộ, đảng viên nắm giữ các chức vụ, quyền hạn càng cao thì càng phải nêu gương sáng, gương mẫu trong mọi công việc, không màng danh lợi, quyền chức; được giao công việc gì cũng cố gắng hoàn thành tốt nhất. Đó là sự nêu gương chân thành và tự giác. Người còn chỉ rõ: Lấy gương người tốt, việc tốt hằng ngày để giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới và cuộc sống mới.
Thấm nhuần tư tưởng đó của Bác, trong quá trình hoạt động, Đảng ta luôn quan tâm đến công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng đặc biệt là vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp và coi đó là nhiệm vụ then chốt. Đại hội XII của Đảng đã nhấn mạnh: “Bốn nguy cơ mà Đảng ta chỉ ra vẫn tồn tại”, trong đó có tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “Tự diễn biến”, “Tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí diễn biến phức tạp; đạo đức xã hội có mặt xuống cấp đáng lo ngại, gây bức xúc trong dư luận làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Một trong những nguyên nhân chủ quan, cơ bản của tình trạng trên là thiếu sự nêu gương của một số cán bộ, đảng viên, nhất là của một số cán bộ, đảng viên đứng đầu tổ chức đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị.
Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Đảng ta đã ban hành Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "Tự diễn biến," "Tự chuyển hóa" trong nội bộ, để từ đó xác định và nhận diện rõ những biểu hiện suy thoái của cán bộ, đảng viên và đưa ra các giải pháp cụ thể. Triển khai đồng bộ nhiệm vụ này, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành Quy định số 101-QĐ/TW ngày 07/6/2012 về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”; Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về “Một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên” và gần đây nhất là Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban chấp hành Trung ương Đảng quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức, trong đó cán bộ, đảng viên phải “Tự giác nêu gương”. Điều đó, thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của Đảng ta về xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ cấp chiến lược có đủ đức, đủ tài để Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức để Đảng ta thật sự “Là đạo đức, là văn minh”.
Trên cơ sở các quy định của Trung ương, Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Quy định số 03-QĐ/TW ngày 06/6/2016 của Thành ủy Cần Thơ quy định về trách nhiệm và xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao và Quy định số 19-QĐi/TW ngày 07/3/2019 của Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Các cấp ủy và cả hệ thống chính trị đã tổ chức quán triệt nghiêm túc và cụ thể hóa thành các quy định cụ thể về nêu gương sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, mỗi cán bộ, đảng viên, đưa nội dung nêu gương trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao vào kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cán bộ, đảng viên hằng năm. Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Cần Thơ lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 khẳng định “Tiếp tục bổ sung, cụ thể hóa các quy định, chuẩn mực nêu gương phù hợp với tính chất, nhiệm vụ của từng tổ chức, cá nhân, trong đó, tập trung xây dựng tổ chức đảng, đội ngũ đảng viên trong sạch về tổ chức”. Đặc biệt, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Khối cơ quan Dân Chính Đảng lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã xác định đây là một trong ba khâu đột phá của Đảng bộ Khối “Phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị; năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”.
Đảng bộ Khối cơ quan Dân Chính Đảng thành phố Cần Thơ là Đảng bộ mang tính đặc thù, có vị trí, vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị, Đảng bộ Khối bao gồm các tổ chức đảng trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, với 88 đảng bộ, chi bộ trực thuộc và hơn 6.233 đảng viên; đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ cao về lý luận chính trị và chuyên môn, nghiệp vụ, trực tiếp làm nhiệm vụ tham mưu và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên hầu hết các lĩnh vực quan trọng; một bộ phận lớn cán bộ, đảng viên giữ vị trí chính trị quan trọng, trong đó, nhiều đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố, Ban Thường vụ Thành ủy (lãnh đạo cấp cao của thành phố Cần Thơ). Xác định rõ vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là lãnh đạo chủ chốt các cấp trong Đảng bộ Khối có ý nghĩa vô cùng quan trọng, ảnh hưởng to lớn, tác động trực tiếp và sâu rộng đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của cả hệ thống chính trị, sự phát triển của Thành phố. Trong những năm qua Đảng ủy Khối và các cấp ủy trực thuộc đã tổ chức thực hiện nghiêm túc, sáng tạo các quy định của Trung ương và của Thành ủy về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.
Nhận thức và thực hiện về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp đã được nâng lên một bước, nhiều cán bộ, đảng viên đã phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu, tự giác, hăng hái, tận tụy với công việc, nhiều tấm gương về bản lĩnh chính trị, ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức tận tụy, phục vụ Nhân dân, được Nhân dân yêu mến, tín nhiệm. Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới đạt hiệu quả cao, được quần chúng tin yêu, ca ngợi, nhiều tấm gương không quản ngại nguy hiểm, gian lao, sẵn sàng vào nơi khó khăn, hiểm nguy để bảo vệ, cứu giúp Nhân dân đã xuất hiện (nhất là lực lượng tuyến đầu chống đại dịch covid 19) … Từ đó đã góp phần quan trọng trong việc tạo chuyển biến tích cực và tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân, từng bước tăng cường và củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.
Đại đa số cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động trong toàn Đảng bộ Khối luôn nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích cực học tập, tu dưỡng, rèn luyện, thực hiện tốt nhiệm vụ của người cán bộ, đảng viên; gương mẫu thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, quy chế của cơ quan, đơn vị và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Nhiều đồng chí cán bộ đã tự nguyện, tự giác làm thêm giờ với ý thức và tinh thần trách nhiệm cao do đòi hỏi yêu cầu công việc, nhưng không đặt ra yêu cầu lợi ích vật chất. Trong bối cảnh thiếu biên chế và khối lượng công việc tăng lên, chất lượng công việc chuyên môn đòi hỏi ngày một cao hơn nhưng mỗi đồng chí cán bộ, đảng viên luôn khắc phục khó khăn, vất vả để hoàn thành công việc được giao. Hàng năm, nhiều đồng chí cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động được khen thưởng: Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích, kết quả đã đạt được, việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ chủ chốt các cấp vẫn còn tồn tại một số hạn chế như sau:
Thứ nhất, nhận thức về trách nhiệm nêu gương của một số cấp ủy và người đứng đầu cơ quan, đơn vị chưa đầy đủ, sâu sắc và toàn diện; việc nêu gương chưa trở thành việc làm thường xuyên gắn với những công việc hằng ngày; chưa có kế hoạch, lộ trình cụ thể, chưa thực sự chủ động trong việc triển khai thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Do đó, chưa tạo được sự chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.
Thứ hai, một số đơn vị việc thực hiện các quy định về trách nhiệm nêu gương trong thời gian qua còn mang tính hình thức, chưa đi vào chiều sâu, thực chất, đôi khi còn qua loa, chiếu lệ, làm theo phong trào, chưa thể hiện bằng những hành động cụ thể, thiết thực, còn nặng về mệnh lệnh hành chính hoặc theo chỉ thị của cấp trên, chưa phải là phong trào mang tính tự giác.
Thứ ba, dưới những tác động tiêu cực của cơ chế kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã làm cho không ít cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện, có những biểu hiện, quan liêu, xa dân, một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả đảng viên có chức vụ cao, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, lợi dụng chức vụ, quyền hạn sa vào chủ nghĩa cá nhân, bè phái, “Lợi ích nhóm”, tham nhũng, lãng phí,... làm xói mòn niềm tin của Nhân dân với Đảng, với chế độ.
Thứ tư, việc sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng những tấm gương người tốt, việc tốt, những điển hình tiên tiến ở một số cơ quan, đơn vị còn chưa thực sự có chất lượng cao, chưa chính xác, kịp thời; vẫn còn mang tính hình thức, nặng về báo cáo, công bố số liệu chung chung, cá biệt còn có tình trạng khen thưởng chưa đúng người, đúng việc, khen thưởng chưa phù hợp với thi đua và thành tích. Vì vậy, việc sơ kết, tổng kết đôi khi gây tốn kém, lãng phí mà chưa đạt được hiệu quả mong muốn.
Để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Khối cơ quan Dân Chính Đảng lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 tăng cường phương thức lãnh đạo của Đảng thông qua “Tự giác nêu gương” của cán bộ, đảng viên, cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp về việc “Tự giác nêu gương” của cán bộ, đảng viên
Tự giác nêu gương của cán bộ, đảng viên không tự nhiên mà có, mà phải thông qua quá trình tự phấn đấu, tự tu dưỡng, rèn luyện hàng ngày. Vì vậy, cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp, đội ngũ cán bộ, đảng viên cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của Đảng về vấn đề này, như: Quy định số 101-QÐ/TW ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”; Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị “Về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên”; Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương “Về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”... Đặc biệt là Chỉ thị số 01-CT/TW ngày 09/3/2021 của Bộ Chính trị “Về việc nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”. Quy định số 03-QĐ/TW ngày 06/6/2016 của Thành ủy Cần Thơ quy định về trách nhiệm và xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trong thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao và Quy định số 19-QĐi/TW ngày 07/3/2019 của Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp và người đứng đầu cấp ủy các tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị. Trên cơ sở quy định của Đảng, cấp ủy các tổ chức đảng các cần quán triệt, cụ thể hóa, xây dựng thành những quy định cụ thể về “Tự giác nêu gương” phù hợp với chức trách, nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên.
Hai là, tạo sự lan tỏa
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Người chiến sĩ gương mẫu thì không bao giờ tự mãn, mà cố gắng tiến bộ mãi”. Đảng viên tự giác nêu gương không chỉ là một yêu cầu đối với vai trò và phương thức lãnh đạo của Đảng, mà còn được đặt ra như là một chuẩn mực đạo đức - “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”. Tự giác nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu chính là để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu của Đảng, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy phong trào cách mạng tiến lên. Cán bộ, đảng viên “Chức vụ càng cao càng phải gương mẫu”, bởi vì đó là những người nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Vì thế, hơn ai hết, cán bộ, đảng viên phải đi trước, lo trước Nhân dân và vui sau Nhân dân để dẫn dắt quần chúng, tạo ra phong trào cách mạng rộng lớn.
Trong cuộc sống hàng ngày, cán bộ, đảng viên phải tự giác nêu gương toàn diện, không chỉ về tư tưởng chính trị mà còn về đạo đức, lối sống; không chỉ trong lời nói mà trong cả việc làm trên mọi lĩnh vực, trong mọi hoàn cảnh, cả trong tổ chức, xã hội và ở gia đình một cách tự giác. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Người đảng viên dù công tác to hay nhỏ, địa vị cao hay thấp, ở đâu cũng phải làm gương mẫu cho quần chúng... Mà muốn cho quần chúng hăng hái thi hành, thì người đảng viên ắt phải xung phong làm gương mẫu để quần chúng bắt chước, làm theo”. Như vậy, nếu cán bộ, đảng viên không có uy tín với xóm làng, khu dân cư thì không thể nói họ gương mẫu được; cũng không thể nói là nêu gương, nếu người cán bộ, đảng viên đó chỉ thuyết giáo và yêu cầu mọi người hãy chấp hành pháp luật, còn mình thì “Đứng ngoài pháp luật, đứng trên pháp luật”.
Ba là, nêu cao tính chủ động, sáng tạo, hết lòng, hết sức hoàn thành công việc, nhiệm vụ được giao. Từng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải chủ động và thường xuyên thực hiện tốt 5 vấn đề sau:
Thứ nhất, tự mình phải chủ động, tích cực, sáng tạo: Trong thực hiện nhiệm vụ, công việc có chương trình, kế hoạch, khoa học, ngăn nắp, nề nếp, sao cho công việc chạy đều, có kết quả cao nhất; kể cả trong việc phối hợp thực hiện với các đồng chí, đồng nghiệp hoặc cơ quan, đơn vị có liên quan, không để chậm trễ, tồn đọng, ách tắc, không để đồng chí, đồng nghiệp phải chờ đợi sự phối hợp, cộng tác. Trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, dù đơn giản, hay phức tạp, dù nhiều hay ít, dù bình thường hay khẩn cấp cũng phải tuân thủ nghiêm ngặt quy chế, chế độ, quy trình, thủ tục, không làm tắt, làm trái quy định, trái với lương tâm của người cán bộ, đảng viên không có động cơ cá nhân hay thiên tư, thiên kiến trong công việc. Tuy nhiên, cũng không được cứng nhắc, máy móc, phải linh hoạt, sáng tạo, không ngừng cải tiến, đổi mới để hoàn thành công việc nhanh nhất. Khi thực hiện nhiệm vụ phải bao quát nhiệm vụ của tập thể, nhiệm vụ của đồng nghiệp để cùng phối hợp thực hiện mới hoàn thành tốt nhiệm vụ chung. Chúng ta phải phân tích, đánh giá công việc để thấy được tính khó khăn, phức tạp từ đó chủ động phòng ngừa những hậu quả có thể xảy ra.
Thứ hai, phải có tính tự trọng cao. Bởi vì có tự trọng thì mới nêu cao ý thức trách nhiệm, làm việc với tinh thần, thái độ công tâm, khách quan, vì lợi ích chung của cơ quan, đơn vị, tập thể, vì uy tín, danh dự của của cơ quan, đơn vị và của chính bản thân mình. Mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ý thức được tính tự trọng thì làm công việc một cách trong sáng, cao thượng, không lồng động cơ cá nhân hoặc vì lợi ích của bản thân, của gia đình, hay lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ, từ đó không gây thiệt hại hoặc làm phương hại đến quyền, lợi ích chính đáng của tổ chức, cơ quan, đơn vị.
Thứ ba, phải biết tự soát xét lại chính bản thân mình trong mọi việc. Mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải tự kiểm tra, kiểm soát lại công việc đã thực hiện đến đâu, với mức độ, kết quả như thế nào, có kết quả, sáng kiến gì để phát huy, những gì chưa làm được hay làm với kết quả chưa như mong muốn cần điều chỉnh. Khi chúng ta mắc phải thiếu sót, khuyết điểm phải tự giác nhận trách nhiệm cá nhân, xác định rõ nguyên nhân do đâu mà mắc phải để có biện pháp sửa chữa, khắc phục, phấn đấu vươn lên; không tranh công, đổ lỗi cho khách quan, cho người khác, đề ra biện pháp khắc phục sửa chữa thiếu sót, hạn chế, khuyết điểm; đề xuất những vấn đề với lãnh đạo cơ quan, đơn vị, chi bộ để có biện pháp giúp đỡ, hỗ trợ, tháo gỡ hoặc tạo điều kiện để thực hiện tốt nhiệm vụ, công việc, phần việc được giao.
Thứ tư, phải tự giác, tự phê bình và phê bình. Đòi hỏi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải tự giác, phải thực sự mạnh dạn, thẳng thắn, chân thành trong phê bình và tự phê bình, phê bình đồng chí mình phải trên tinh thần đồng chí, chân thành, xây dựng, thái độ vô tư, khách quan, không chen động cơ cá nhân, không mỉa mai, chua cay, đâm thọc, đồng thời phải không được tự ái. Tiếp thu ý kiến phê bình của đồng chí, đồng nghiệp, của lãnh đạo cơ quan, đơn vị, chi bộ... để phát huy mặt mạnh, khắc phục, sửa chữa, điều chỉnh mặt yếu còn tồn tại. Ngoài ra, cán bộ, đảng viên không nên suy bì xem công việc của mình có quan trọng hay không, có đem lại lợi lộc gì cho bản thân và gia đình hay không; phải thấy được rằng, công việc nào cũng cần thiết, quan trọng đối với chi bộ, cơ quan. Khi đã được giao và làm bất kỳ việc gì, dù gặp khó khăn, trở ngại cũng phải quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ, không được thoái thác, không được chùn bước.
Thứ năm, phải có sự tự tin trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, công việc được giao. Vì khi có tự tin thì cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức mới chủ động, tự giác, năng động, sáng tạo thực hiện nhiệm vụ được giao với ý thức trách nhiệm cao, đem lại kết quả tốt.
Bốn là, cán bộ, đảng viên “Tự giác nêu gương”trong học tập lý luận chính trị
Để cán bộ, đảng viên “tự giác nêu gương”, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần phải tích cực tổ chức tuyên truyền học tập lý luận chính trị, có như vậy mới nâng cao được chất lượng giáo dục, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên. Do đó, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp và cán bộ, đảng viên cần “Tự giác nêu gương” về học tập lý luận chính trị. Trước hết từ trong nhận thức, trách nhiệm đến giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, nhất là mỗi cán bộ, đảng viên cần phát huy tính tích cực, chủ động trong tự học tập, tự nghiên cứu lý luận chính trị. Đồng thời, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp cả về phẩm chất chính trị và năng lực chuyên môn sư phạm đến thực hiện nghiêm quy định, chế độ học tập lý luận chính trị; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá; lấy kết quả học tập lý luận chính trị là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại cán bộ, đảng viên hàng năm, qua đó góp phần nâng cao tinh thần “Tự giác nêu gương” trong học tập lý luận chính trị của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Năm là, tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 01-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Ban Tuyên giáo Trung ương đã xây dựng chuyên đề toàn khóa về "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc". Trên cơ sở đó, mỗi cán bộ, đảng viên cần cụ thể hóa việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng những việc làm cụ thể hàng ngày gắn với nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, từ đó sẽ nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình trong hệ thống chính trị, tự giác nêu gương về mọi mặt, tạo sự lan tỏa trong xã hội. Vì vậy, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, đảng viên học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, trình độ mọi mặt; quan tâm giúp đỡ, động viên cán bộ, đảng viên tự rèn luyện, tạo điều kiện để mỗi cán bộ, đảng viên xây dựng kế hoạch tự phấn đấu vươn lên, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.
Sáu là, tiếp tục đấu tranh phản bác những quan điểm, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch
Cán bộ, đảng viên phải “Tự giác nêu gương” trong đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch một cách gương mẫu nhất. Phải kết hợp đẩy mạnh đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận, phản bác những quan điểm sai trái, xuyên tạc, thù địch với chủ động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức rõ đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thông tin xuyên tạc của các thế lực thù địch là nhiệm vụ thường xuyên, là trách nhiệm chính trị của cán bộ, đảng viên. Trước những thông tin xuyên tạc, các quan điểm sai trái, từng cán bộ, đảng viên cần khẳng định bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có trình độ lý luận sắc bén để đấu tranh phản bác lại những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch.
Bảy là, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “Tự diễn biến”, “Tự chuyển hóa” trong nội bộ
Cán bộ, đảng viên phải “Tự giác nêu gương” trong chấp hành đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước; chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ, giữ gìn đoàn kết nội bộ; việc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống. Kiên quyết đấu tranh loại bỏ “Lợi ích nhóm” và những tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm về phẩm chất đạo đức, có biểu hiện “Tự diễn biến”, “Tự chuyển hóa”; phát huy vai trò người đứng đầu cấp ủy về giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, vai trò, trách nhiệm nêu gương.
Tám là, tập trung xây dựng tổ chức đảng vững mạnh
Trọng tâm là tiếp tục nâng cao chất lượng chi bộ và chất lượng sinh hoạt chi bộ. Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc theo Hướng dẫn số 09- HD/ĐUK ngày 20/11/2018 của Ban Thường vụ Đảng ủy Khối về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; tăng cường quản lý đảng viên về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… làm sao để đảng viên Đảng bộ Khối thực sự trở thành tấm gương sáng trên mọi lĩnh vực.
Chín là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát
Nhất là kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm để xử lý công minh, chính xác, kịp thời theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước, đúng với tinh thần “Không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không có khoan nhượng, không có đặc quyền, đặc lợi, không có điểm dừng”. Đồng thời, cần phải đổi mới và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát không chỉ phát hiện những tổ chức đảng, những cán bộ, đảng viên thực hiện chưa tốt các quy định về trách nhiệm nêu gương mà cần phát hiện những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, từ đó đẩy mạnh biểu dương, tuyên truyền kịp thời. Đi kèm với đó là đổi mới công tác thi đua - khen thưởng, bảo đảm chính xác, kịp thời, công khai, minh bạch và đặc biệt là đúng đối tượng, đúng với phong trào và thành tích.
Tóm lại, Trách nhiệm và tự giác nêu gương của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn hiện nay tiếp tục được coi trọng. Thực hiện nêu gương là thể hiện tính tiên phong, gương mẫu, là cam kết chính trị của cán bộ, đảng viên đối với chính mình và đối với toàn Đảng bộ Khối nói chung và tại đảng bộ, chi bộ nơi mình công tác nói riêng. Các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trực thuộc Đảng bộ Khối cần thực hiện tốt việc nêu gương và coi đó là việc làm tự giác, thường xuyên và nếp văn hóa của mỗi người; chức vụ càng cao phải nêu gương mẫu mực, tạo sự lan tỏa từ trên xuống dưới, góp phần xây dựng Đảng bộ Khối ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Nếu từng đồng chí thật sự soi vào bản thân mình, đề cao trách nhiệm nêu gương và gương mẫu đi đầu thực hiện thì sẽ có sức lan tỏa rất lớn, sẽ tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong toàn Đảng, trong toàn hệ thống chính trị” tích cực góp phần vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

 

Phạm Bá Trạng
Ủy viên Ban Thường vụ
Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Khối